Warmtepomp niet rendabel

Deze pagina is in onderhoud

Nieuwe studie bewijst dat een warmtepomp (bijna) nooit financieel rendabel is

Een artikel gaat over lucht/water en water/water warmtepompen, niet over lucht/lucht warmtepompen (airconditioners)!

Gedaan met het groene sprookje van de rendabele verwarming.

De warmtepomp moest en zou de heilige graal worden van de klimaatvriendelijke verwarming, zo werd het ons jarenlang ingelepeld. Maar de krant 'De Tijd' pakt uit met een nieuwe studie waaruit blijkt dat dat in de praktijk vooral een dure illusie is. De studie komt van de federale energiewaakhond CREG, die de rekentoets maakte die politici al jaren uitstellen: wat levert zo'n elektrische warmtepomp nu écht op voor een gemiddeld gezin dat vandaag nog op aardgas kookt en verwarmt?

Het antwoord is even helder als ongemakkelijk: zelfs met subsidies is de warmtepomp in de meeste Vlaamse woningen financieel gewoon niet rendabel. En als er al winst is, dan is die kleiner dan het verschil tussen een goedkopere wijn en eentje met een kurk.

Gasketel: 1 – Warmtepomp: 0, met dank aan de realiteit.

Onze ontwaakte politici – van Vlaamse ministers tot federale klimaatpausen – schuiven al jaren warmtepompen naar voren als de toekomst van verwarmen. Maar volgens de CREG is het toekomstbeeld voorlopig vooral een dure PowerPoint-fantasie. De studie legt de cijfers op tafel, en daaruit blijkt dat gezinnen die vandaag hun gasketel vervangen door een warmtepomp in de meeste gevallen verlies lijden, geen winst boeken. Zelfs niet met de Vlaamse premies erbij.

De energieregulator nam tientallen scenario's onder de loep, met verschillende woningtypes, isolatieniveaus en verwarmingssystemen. Het resultaat? Enkel wie in een perfect geïsoleerd huis woont mét vloerverwarming en een variabel energiecontract op maat van een NASA-supercomputer, maakt misschien winst. Misschien! Voor alle anderen is de warmtepomp een investering waar je financieel vooral van gaat zweten – niet verwarmen.

74,5 euro per jaar: een peperdure besparing

Voor de liefhebbers van cijfers: een Vlaams gezin in een goed geïsoleerde woning met vloerverwarming, dat overstapt van aardgas naar een warmtepomp, bespaart jaarlijks… 74,5 euro. Ja, je leest het goed. Geen 745 euro. Geen 7.450 euro. Slechts vierenzeventig euro en vijftig cent.

Voor gezinnen met radiatoren in plaats van vloerverwarming daalt de besparing tot een tientje per jaar. En in slecht geïsoleerde woningen? Dan draait de teller zelfs de andere kant op en verhoogt je energiefactuur. Kortom: tenzij je in een passiefhuis woont met ondergronds verwarmd tapijt, kan je beter gewoon uw oude ketel nog eens laten nakijken.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over de aanschafprijs van zo'n warmtepomp: gemiddeld tussen de 5.000 en 8.000 euro duurder dan een klassieke gasketel.

Volgens de CREG zou een gemiddeld gezin jaarlijks 246 euro moeten besparen om die meerkost binnen twintig jaar terug te verdienen. Maar de realiteit blijft dus hangen op een flauwe 74 euro. Reken maar uit: dat is alsof je een Tesla koopt omdat je jaarlijks 200 euro aan benzine bespaart.

Subsidies: een pleister op een leeggelopen portemonnee

Is het dan nooit rendabel om de overstap te maken? Jawel, zegt de CREG, maar alleen onder bijzonder specifieke voorwaarden. De Vlaamse premie voor een lucht-waterwarmtepomp bedraagt 4.800 euro voor gezinnen in de laagste inkomensgroep. Met die subsidie erbij wordt de overstap op papier interessant voor wie in een goed geïsoleerd huis woont met vloerverwarming of lagetemperatuurradiatoren.

Maar hier knelt het schoentje: lage-inkomensgezinnen wonen doorgaans niet in luxueus geïsoleerde villa's met modern verwarmingssysteem. Die subsidie geldt dus vooral in theoretische spreadsheets, niet in sociale woonwijken.

Voor gezinnen met een midden- of hoog inkomen bedraagt de subsidie amper 3.000 euro. Niet voldoende om het verschil te maken, tenzij je ook nog toegang hebt tot een magische energieleverancier die dynamische contracten aanbiedt die enkel renderen als je de warmtepomp slim laat aansturen door een algoritme op steroïden.

LEES MEEROei, de warmtepomp blijkt helemaal niet duurzaam te zijnNieuwe studie bewijst: warmtepomp is niet milieuvriendelijker dan gasketel

De overstap van propaan en mazout naar een warmtepomp: wel rendabel

De enige echte winnaars in het rapport van de CREG zijn gezinnen die verwarmen op mazout of propaan. Die systemen zijn zó inefficiënt en duur dat zowat elke overstap automatisch loont. Maar dat is een mager pleistertje: propaan en mazout zijn fossiele prehistorie. Niemand installeert dat vandaag nog uit vrije wil.

De ironie is pijnlijk: wie de meest vervuilende systemen heeft, krijgt de grootste financiële beloning als hij overschakelt. Wie netjes op aardgas verwarmt – en dus al een relatief moderne installatie heeft – moet duizenden euro's ophoesten voor een upgrade die pas na twintig jaar lichtjes loont.

De energietoekomst is een dobbelspel

Wat nu? De CREG houdt zich op de vlakte, maar geeft wel deze waarschuwing mee: gezinnen moeten vandaag een investering doen voor de komende twintig jaar, zonder dat iemand écht weet hoe de energieprijzen, de fiscaliteit of de Europese regelgeving er binnen vijf jaar zal uitzien.

De federale overheid overweegt bijvoorbeeld om de belastingen op elektriciteit te verlagen en die op aardgas te verhogen. Dat zou de balans wél in het voordeel van de warmtepomp kunnen doen kantelen. En de Europese CO₂-taks (ETS2) dreigt de prijs van fossiele verwarming in de nabije toekomst fors op te drijven. Maar hoe snel en hoe hard dat zal gebeuren, weet niemand.

En zo blijft de warmtepomp vandaag vooral wat ze is: een prijzige gok op een toekomst die nog niet begonnen is, maar waarvoor je wel al moet betalen. En als het misloopt? Dan zit je met een dure installatie, een verhoogde elektriciteitsfactuur en de warme gedachte dat u het klimaat theoretisch hebt geholpen.

Dus: groene dromen, rode cijfers.

De warmtepomp mag dan wel symbool staan voor de energietransitie, in de portemonnee van de gemiddelde Vlaming ligt ze zwaar op de maag. Wie vandaag wil investeren in duurzaamheid, moet vooral hopen dat het beleid morgen beter zal zijn dan gisteren. En ondertussen bidden dat zijn gasketel nog even meegaat.

Bron: p-magazine.com - 21-05-2025