Geluideisen (regel en wetgeving)
Geluidseisen: waar moet je aan denken?
Ga je een buitenopstelling plaatsen voor een warmtepomp of airco? Hou er dan rekening mee dat er nieuwe geluidseisen zijn. Deze installaties mogen niet meer dan 40 dB geluid veroorzaken bij de buren. De regels gelden alleen voor nieuw te plaatsen installaties bij woningen en zijn ter bescherming van woningen op hetzelfde en het aangrenzende perceel(1). Voor woningen op hetzelfde perceel gelden deze regels dan ter plaatse van een te openen raam of deur van een op hetzelfde perceel gelegen woonfunctie(2). Om het geluid te beperken moet je de installatie óf afschermen óf op voldoende afstand van de buren plaatsen. Voor dit laatste is een rekentool die je hierbij kan helpen(3).
De bepalingsmethode voor de nieuwe geluidseisen is vastgelegd in de Regeling Bouwbesluit 2012(4). Dit is een geluidsmeting op locatie. Op basis van akoestische berekeningen kan vooraf gemeten worden of er voldaan wordt aan de geluidseisen. De geluideisen gelden niet voor de warmtepomp zelf (uit de fabriek), maar voor een bij een woning geplaatste installatie.
In het Bouwbesluit 2012 worden geluideisen gesteld aan (nieuw te plaatsen) buiten opgestelde installaties voor warmte- of koude opwekking. Het gaat hierbij om warmtepompen en airco's voor woningen en woongebouwen(5).
Praktische tips voor jou!
- De luchtworp wordt bepaald door de omvang, het merk en uitvoering en kan wel >3m bedragen.
- Zorg ervoor dat de uitgeblazen lucht niet weerkaatst tegen gevels, schuttingen, balkonrelingen, etc.
- Plaats de opstelling in een tuin omgeven met planten. Zorg er alleen wel voor dat er geen zaden of pluimen in de warmtepomp kunnen komen.
- Plaats de buitenunit op geluidsabsorberende balken, bij warmtepompen extra verhoogd i.v.m. mogelijke ijsvorming.
- Plaats een buitenunit aan de muur met een juiste ophang set, let op dat deze voldoende afstand heeft van de muur om lucht aan te zuigen en vrij uit te kunnen blazen.
- Zorg dat er geen ramen, ventilatieopeningen of deuren in de directe omgeving zijn zowel op eigen perceel als dat van buren.
- Pas geluidsabsorptie toe wanneer de tuin zich in een gesloten woonomgeving bevindt.
- Plaats op een houten dak geen warmtepomp of airco i.v.m. zeer hinderlijke trillingen die vooral binnen goed waarneembaar zijn.
Hou hier rekening mee:
- Naast het Bouwbesluit kan een gemeente extra eisen stellen via een APV (Algemene Plaatselijke Verordening).
- De geluidsproductie van warmtepompen en airco's buiten varieert en is per merk en type anders.
- Kijk kritisch naar de opstelplaats i.v.m. geluid en resonantie van de buitenunit/eigen ventilatievoorziening.
- Voor buitenunits bij niet-woningen gelden al voorschriften op grond van het Activiteitenbesluit.
- Een trilling dempende opstelling kan geluidsoverdracht binnen de woning veroorzaken
- Let bij een dak- of balkonopstelling op dat het geluid niet rechtstreeks naar verblijfsruimten en aangrenzende tuinen kan uitstralen.
- Balkonlocatie zijn zeer kritisch sinds de invoering van de geluidseisen.
- Veranderingen in het geluid worden eerder als vervelend ervaren dan een constant geluid.
- Tijdens de warmwater productie moet de warmtepomp op maximaal vermogen draaien en daardoor zal het toestel meer geluid maken
- Tijdens het ontdooien (Defrost) van de warmtepomp ontstaat veel geluid en een dampwolk.
- In de nacht is het stiller en dan valt geluid extra op.
- Geluid is aan de voorzijde (ventilatorzijde) groter dan aan de zijkanten.
Geluid overdag, 's avonds en 's nachts
Het geluid gemeten op dag en avond/nacht niveau is verschillend.
- Dag meting is tussen 7.00 en 19.00 uur op de perceelgrens maximaal 45 dB(A).
- Avond/nachtmeting is tussen 19.00-7.00 uur op de perceelgrens maximaal 40 dB(A) dit geldt alleen bij toestellen met een "Silent Mode". Heeft de warmtepomp dit niet dan geldt 40dB (A.)
Rekentool
De warmtepomp zelf voldoet in het algemeen niet aan de 40 dB eis. Dit betekent dat de installatie op voldoende afstand van de buren moet worden geplaatst of moeten worden afgeschermd zodat de 40dB niet worden overschreden.
De rijksoverheid heeft een handige rekentool die je kan gebruiken bij jouw berekening voor het plaatsen van de buitenunit. Voer hier altijd de maximale waarden in.
De rekentool berekent het toelaatbare maximale geluid vermogensniveau van de buitenunit zodat het voldoet aan het Bouwbesluit. Dit is op de perceelgrens, op 1,5 m hoogte boven het niveau waar de geluidbron staat of op 0,5 m boven een scherm. Deze tool kan ook het geluidsdrukniveau op extra posities berekenen(6).
Tonaliteit
Bij Inverter gestuurde warmtepompen/airco's is er ook sprake van "Tonaliteit". Wanneer de warmtepomp op een lage frequentie draait (<50 tot max.100 Hz) dan kan er een vervelende toon ontstaan. Dit vertaalt zich in bijvoorbeeld: fluiten, piepen, zoemen of brommen.
(1) aansturingsartikel 3.7 Bouwbesluit en artikel 3.8 lid 3 Bouwbesluit
(2) artikel 3.9 lid 3 Bouwbesluit
(3) Rijksoverheid
(4) Staatscourant 2020, 62676
(5) Staatscourant 2020, nr. 189
(6) ISSO
Geluidseis op de schop: tonaliteit anders gemeten
11 oktober 2023
Het was drie jaar geleden al aangekondigd, maar de markt lijkt er nog niet op ingespeeld: vanaf 1 januari worden brom-, piep-, en fluittonen van de buitenunit van airco's en warmtepompen anders gemeten. Dat kan gevolgen hebben voor het wel of niet halen van de geluidseis.
Toen drie jaar geleden de geluidseis van kracht werd, werd al aangekondigd dat per 1 januari 2024 tonaliteit op een andere manier gemeten zou gaan worden. Want over een kleine drie maanden wordt de Zwitserse meetmethode DIS47315/150257 vervangen door de internationale NEN-ISO 1996-1:2016.