Zo bespaar je energiekosten met een airco in plaats van gas.

In tijden van peperduur gas loont het om je huis te verwarmen met een airco. Manners rekent uit wat de terugverdientijd is én hoeveel je vanaf dat moment jaarlijks bespaart op je energierekening ten opzichte van het verwarmen met gas.

Vorige week rekenden we uit hoeveel het kost om je huis een jaar lang warm te stoken met gas. Voor een gemiddeld stookseizoen kwamen we uit op 1.960 euro (gemiddeld geïsoleerd huis, 20 graden). Met dat bedrag rekenen we in dit artikel verder. We zetten het af tegen een aanschafprijs van een airco en berekenen hoeveel geld je per jaar bespaart.

De aanschafprijs van een airco

De prijs van een airconditioner, ook wel klimaatregelaar genoemd, wordt bepaald door twee factoren: type airco (1) en vermogen en capaciteit (2). We nemen ze een voor een met je door.

1. Type airco

Afhankelijk van de hoeveelheid ruimtes (1 of meer dan 1) die je wil verwarmen, kies je voor een single split-unit airco (een buitenunit en een binnenunit) of een multi split-unit airco (een buitenunit en meerdere binnenunits). De meeste mensen hebben die laatste nodig met twee of drie binnenunits. Een voor de woonkamer, een voor de badkamer en eventueel nog een voor de studeerkamer.

2. Vermogen en capaciteit:

Om te berekenen welk vermogen de airco moet hebben, gebruik je de volgende formule: inhoud (in m3) van een ruimte x vermenigvuldigingsfactor = capaciteit in kWh. Als vermenigvuldigingsfactor kies je 30 bij een goed geïsoleerd huis, 40 voor een gemiddeld geïsoleerd huis en 50 voor een slecht geïsoleerd huis.

Voor een gemiddelde woonkamer volstaat een klimaatregelaar van 5 kWh. Voor bad- en studeerkamers volstaat 2 kWh. Gaan we uit van een multi split-unit airco voor één grote en één kleine ruimte, komen we uit op een airco van 7 kWh.

Dit zijn ongeveer de kosten per type airco en vermogen:

Airco Prijs
1. Single split-unit (1 binnenunit, 5 kWh totaal) €1.700 – €2.500
2. Multi split-unit (2 binnenunits, 7 kWh totaal) €2.500 – €4.000
3. Prijs per extra binnenunit €800 – €1.000
Bron: Airconditioning Expert 2023

De energiekosten van een airco

Voor een gemiddelde woonsituatie (Multi split-unit: 2 binnenunits, 7 kWh totaal) geldt een aanschafprijs van grosso modo 3.250 euro inclusief montagekosten. Hier komen de volgende energiekosten bij per stookseizoen.

Gemiddeld verbruik: Een multi split-unit airco die als verwarming wordt gebruikt, verbruikt volgens Pure Energie gemiddeld 1,65 kWh per uur.

Elektriciteitsprijs: In februari 2025 bedraagt de gemiddelde elektriciteitsprijs ongeveer €0,25 per kWh.

Jaarlijkse kosten: Als je een winter lang (oktober tot en met februari) 10 uur per dag je klimaatregelaar laat loeien, kost dat 618,75 euro.

Hoe snel verdien je een airco terug?

Zetten we de verwarming met gas en elektriciteit tegenover elkaar, dan kunnen we berekenen hoeveel de terugverdientijd is.

3.250 euro + 618,75 euro x aantal jaar (airco) = 1.960 euro x aantal jaar
3.250 + 618,75 x = 1.960 x
x = 2,42

Deze bereningen is gedaan zonder de opbrengt van zonnepanelen, als u zonnepalen heeft dan zijn de energie kosten lager en gebruikt u de opgewekte stroom direct en hoeft u deze niet op te slaan in dure accupakket die ook 3 jaarlijks onderhoud/controlle nodig heeft. Hier vind u meer informatie over airco in combinatie met zonne[anelen. www.energievergelijk.nl

De terugverdientijd komt in dit rekenvoorbeeld neer op 2 jaar en 50 dagen.
Vanaf dat moment bespaar je elk jaar 1.342 euro aan stookkosten.

Aangezien de levernsduur van een airconditioning minimaal 10 jaar is zijn 3/4 van de minimale levensduur nihil.  

Ook zonder subsidie is de aanschaf van een airco zo de meest rendabele investering in de verduurzaming van je huis. 

De verwachting is dat uiteindelijk vijf op de zes woningen voorzien zal worden van een (individuele) warmtepomp. Deze oplossing wordt nu al drie keer vaker toegepast dan de circa 130.000 warmtenetaansluitingen in 2023 en het tempo neemt rap toe. Het (individuele) warmtepompspoor heeft meer draagvlak, is veelal goedkoper en gaat sneller. Maar wordt in veel gevallen niet optimaal en netbewust toegepast, want met zeven tips voor een netbewuste inpassing van warmtepompen kan de netbelasting tot wel vijf keer lager.

Wat is nou het verschil tussen een netbewuste inpassing van een individuele warmtepomp of een inpassing die daar geen rekening mee houdt? Dat kan zomaar een verschil in vermogenspiek van gemiddeld 1 tot 5 kilowatt per woning – oftewel een factor vijf – beteken.

Dát is het verschil tussen een wijk waar het licht tijdens een donkere avond in december wel blijft branden en een wijk waar het licht uit gaat. Mijn oproep aan lagere en hogere overheid is daarom om met beter en gerichter beleid en wet- en regelgeving voor dit spoor te komen. Zo worden er geen kansen gemist, maar kunnen toekomstige knelpunten juist worden voorkomen.

Dit baseer ik op gepubliceerde metingen en onderzoeken en op lopend onderzoek van Merosch. Momenteel zijn we verschillende centrale en decentrale warmtepompvarianten naast elkaar aan het zetten wat betreft de netbelasting en de mogelijkheden om deze systemen zo netbewust mogelijk in te zetten. Hieruit blijkt dat er een zeer grote spreiding is van de netbelasting van individuele warmtepompen. Om de netbelasting te verlagen en beter te spreiden over de dag hebben we zeven praktische tips ontwikkeld.

Zeven praktische tips om de netbelasting te verlagen
Allereerst is het natuurlijk zaak om de woning goed te isoleren om zo de warmteverliezen te reduceren. Wanneer er minder verwarmingsvermogen nodig is, betekent dit ook minder elektriciteitsbelasting. Dit kan al zo'n 0,5 tot 1 kilowatt per woning schelen.

Zorg daarnaast voor een laagtemperatuur verwarming van minder dan 40 graden Celsius. Concreet betekent dit laagtemperatuur convectoren of vloerverwarming. Iets wat bij een stevige renovatie al vaak meegenomen wordt. De netbelasting van een hoogtemperatuur warmtepomp – zo'n 70 graden Celsius – is al rond twee keer zo hoog. Dit scheelt nog eens 0,5 tot 1 kilowatt per woning.

Zorg dat het elektrische bij- of noodverwarmingselement uitsluitend (handmatig) ingeschakeld wordt bij een storing van de warmtepomp en dus niet functioneert als bij- of piekverwarming. Dit scheelt ongeveer 2 tot 3 kilowatt.

Kies – als dit mogelijk is – voor een bodemwarmtewisselaar in plaats van een luchtwarmtepomp. Een bodemwarmtewisselaar is niet alleen energiezuiniger, maar bij hele lage buitentemperaturen ligt de pieknetbelasting ook rond de 1 kilowatt lager.

Voeg de bovenstaande punten toe als voorwaarden voor het verkrijgen van een bijdrage uit de ISDE+-regeling. Zo kun je ervoor zorgen dat de warmtepompontwerpen met de laagste netbelasting de hoogste ISDE-bijdrage krijgen en degene met de hoogste netbelasting de laagste bijdrage. Te meer omdat hogere netbelasting ook voor hogere maatschappelijke kosten zorgt doordat er meer in de netwerken geïnvesteerd moet worden door de netbeheerders. Ook vanuit dit punt is het dus logisch dat warmtepompen met een hogere netbelasting minder subsidie krijgen.

Individuele warmtepompen hebben technisch nu al de mogelijkheid om op gunstige momenten aan- of uitgeschakeld te worden door externe sturing. Dit kan bijvoorbeeld op basis van elektriciteitstarieven en, of netbelasting zonder dat dit ten koste hoeft te gaan van het comfort. Zorg daarbij voor positieve financiële prikkels zodat huishoudens hier ook daadwerkelijk gebruik van gaan maken.

Neem ten slotte alle genoemde aspecten mee in de voorlichting naar gemeenten en vanuit gemeenten weer door naar de burgers. Dit kan onder andere binnen het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW) worden geregeld, want over het meewegen van de netbelasting van de warmtepomp is nog veel onbekendheid.

Met dank aan "In stappen van het gas af. door Hans Strikkers" en Universiteit Nederland.